Viscometer / Viscosimeter

Bepaal de viscositeit van vloeistoffen met een viscometer

Een viscometer wordt veelal ingezet als kwaliteitscontrole van een coating. Viscositeitsproblemen in een coating moeten namelijk al in een vroeg stadium worden opgespoord. Constateert men na het aanbrengen van een coating inconsistente kleuren, een onregelmatige afwerking, onvolkomenheden in de textuur, een teveel aan oplosmiddelen of pigment dan kan dit allemaal het gevolg zijn van gebreken in viscositeit.

Viscometers zijn er globaal in twee varianten: stationair (kwaliteitscontrole in laboratoria) en mobiel (kwaliteitscontrole bij processen). Deze kunnen vervolgens weer worden onderverdeeld in de geschiktheid voor het meten van de viscositeit van verschillende vloeistoffen. Bijvoorbeeld heldere vloeistoffen, troebele vloeistoffen, oplosmiddelen, polymeren etc.

In dit artikel bespreken we verschillende soorten viscometers en hun toepassingen. Daarnaast informeren wij u over de beschikbare viscosemeters op de Nederlandse markt.

---

De viscositeit van een coating

Er zijn een aantal factoren van invloed op de viscositeit van een vloeistof. Vloeistoffen worden in de regel onderverdeeld in Newtoniaanse en niet-Newtoniaanse vloeistoffen. Bij Newtoniaanse vloeistoffen is het meten van de viscositeit vrij eenvoudig. Bij dunne vloeistoffen is in dat geval de visociteit (weerstand tegen stroming of vervorming) laag. Bij dikke vloeistoffen hoog. Bij niet-Newtoniaanse vloeistoffen wordt het iets ingewikkelder. Hierbij spreekt men over vloeistoffen die onverwachts reageren op roerkracht of beweging. Een voorbeeld hiervan is een vloeistof die dunner wordt inplaats van dikker bij veel roeren (Thixotropie).

Het is enorm belangrijk voor een effectieve coatingtoepassing dat rekening wordt gehouden met de viscositeitskenmerken van de coating. Latex en verf hebben bijvoorbeeld Thixotrope eigenschappen. In een verfblik lijkt de verf dik, maar als u deze aanbrengt met een roller dan kunt u de verf in een dunne laag uitspreiden over de muur. Als de kracht van de roller niet meer meespeelt dan verdikt de verf of latex weer zodat deze niet van de muur druipt.

Hieronder een aantal voorbeelden van verschillende vloeistoffen die gebruikelijk zijn in de coatingindustrie:

• Thixotrope vloeistoffen – worden dunner bij toepassing van kracht of roering. Voorbeeld: verf, latex, lak, epoxyhars, giethars
• Reopexe vloeistoffen – zijn kneedbaar bij uitoefening van kracht, maar zal zijn vorm behouden zonder. Voorbeeld: kit, vulmiddelen, gel coatings
• Dilatante vloeistoffen – hoe krachtiger de stroming/vervorming, hoe hoger de viscositeit. Voorbeeld: gips, pvc

Wanneer de viscositeit van te voren is opgemeten en aangegeven kunt u er rekening mee houden bij het aanbrengen van de coating. Bij sommige coatings moet er een bepaalde verwerkingsviscositeit worden bereikt voordat de coating kan worden aangebracht. Dit is met name belangrijk wanneer de coating wordt gespoten via een spuitpistool. Soms zijn viscositeitsproblemen in lak te herkennen aan kleurophopingen. Dit kunt u meten met bijvoorbeeld een zogeheten mottling meter.

---

5 veelgebruikte viscometer (viscosimeter) soorten

Aangezien er vele soorten vloeistoffen zijn, zijn er ook vele viscometers op de markt. Welke viscometer u nodig heeft hangt af van de te meten vloeistof / coating. Hieronder beschrijven we een aantal veelvoorkomende:

1. Bubble Viscometer – Meet de viscositeit aan de hand van hoe snel een bubbel stijgt. Hoe sneller, hoe lager de viscositeit. Mobiel en handzaam. Ideaal voor controle tijdens het proces.
2. Rotatieviscositeitsmeter / Brookfield testmethode / Krebs testmethode – Meet de mechanische weerstand van een vloeistof die tegen de rotatiebeweging van een cilinder in werkt. Veelal gebruikt voor productcontrole, éénpunts-metingen en gemakkelijk te bedienen
3. Flow cup viscositeitmeter / Capillairviscosimeter- Voor meting van kinematische viscositeit door vergelijking van de ‘break-thread’-flowtijden van vergelijkbare vloeistoffen. Simpel gezegd de tijd die het kost om de vloeistof uit de beker te ledigen, is de mate van de viscositeit. Niet geschikt voor niet-Newtoniaanse vloeistoffen
4. Vibratie viscometer – Meet de weerstand van een vloeistof tegen trillingen. Een resonator wordt ondergedompeld in een vloeistof en de mate van demping afkomstig van de vloeistof wordt gemeten om de viscositeit te bepalen.
5. Kogelval viscometer – Bij een kogelvalviscositeitmeter wordt de viscositeit berekend aan de hand van de valtijd van de kogel (valsnelheid) in een vloeistof, de dichtheid van de kogel, en de diameter van de buis en kogel.

Dit zijn vijf veelgebruikte soorten, er zijn er echter nog veel meer. Twijfelt u over de juiste viscosimeter voor uw project? Neem vrijblijvend contact met ons op. Wij brengen u dan graag in verbinding met een specialist op dit gebied.

---

Viscometer kopen – Specialisten in Nederland

Of u nu op zoek bent naar een bubbel viscometer, rotatieviscositeitsmeter of een flow cup viscositeitmeter er is altijd een specialist die dit kan leveren. Bekende namen in Nederland zijn Byk-Gardner en Brookfield.

BYK-Gardner biedt veel opties om de kinematische viscositeit van coatings, harsen en inkt te meten. De meest gangbare viscometers zijn de Flow cup viscositeitmeters als de Zahn-beker, Ford-beker, ISO-beker en DIN-beker. Ook is BYK-Gardner specialist in bubbel viscometers. Alle viscometers van BYK-Gardner zijn gemakkelijk te gebruiken en zijn redelijk geprijsd. Ze zijn zowel ideaal voor productiecontrole als veldinspectie of laboratoriumgebruik.

Brookfield viscositeitmeters worden voor een zeer breed scala aan toepassingen gebruikt. Dit varieert van hoog visceuze producten zoals polymeren, bitumen en de wat lagere visceuze producten zoals oliën, oplosmiddelen en bindmiddelen. De Powder Flow Tester biedt uitkomst bij onderzoek naar de stromingseigenschappen van poeders.

---